Hardtail czy full – co wybrać?

Wybrać rower z tylnym amortyzatorem, czy klasycznego hardtaila? To pytanie, przed którym prędzej czy później stanie każdy miłośnik jazdy w terenie. Full vs hardtail to odwieczny dylemat, a każda z tych konstrukcji ma zarówno swoje wady, jak i zalety. Czym różnią się od siebie oba typy rowerów i jakie mają zastosowania? Podpowiadamy, jak wybrać rower MTB do swojego stylu jazdy.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Jakie są główne różnice konstrukcyjne między rowerem z tylnym amortyzatorem, a hardtailem,
- jakie są najważniejsze zalety każdego z tych rozwiązań,
- do jakich zastosowań lepszy jest rower z tylnym amortyzatorem, a do jakich hardtail?
Spis treści
- Hardtail czy full — czym się różnią?
- Co wybrać? Dla kogo hardtail, a dla rower z tylnym amortyzatorem?
- Rowery górskie z pełnym zawieszeniem, które musisz poznać
- Podsumowanie
Hardtail czy full — czym się różnią?
Rowery MTB możemy zasadniczo podzielić na dwa typy: hardtail (tylko przedni amortyzator) i full suspension (pełne zawieszenie z przodu i z tyłu).
Debata nad tym, które z nich są lepsze trwała przez długie lata, gdyż każdy z tych typów miał swoje unikalne zalety i wady.
Dziś wygląda to nieco inaczej, bo systemy zawieszenia stały się na tyle zaawansowane, że rowery full suspension właściwie stały się standardem na trasach wyścigów w formule XCO i maratonie. Wpłynęły na to także coraz bardziej zaawansowane trasy, które wypełnione są technicznymi przeszkodami, w których pokonaniu pełne zawieszenie jest niemal niezbędne.
Czy to oznacza, że jednoznacznie można założyć, że rower z tylnym amortyzatorem jest znacznie lepszy od klasycznego roweru mtb? Nie jest to takie proste!
Rower hardtail co to jest?
Zarówno "hardtail", jak i "full suspension" opisuje typowo rowery górskie i są to pojęcia zarezerwowane dla tego segmentu rowerów. Być może razem z wprowadzaniem systemów amortyzacji w gravelach, nazewnictwo będzie rozszerzone także na szutrówki.
Co sprawiło, że w rowerach górskich pojawił się amortyzator?
Im więcej przeszkód na trasie, tym większa szansa na utratę kontaktu któregoś z kół z podłożem. Producenci od lat walczą o to, by zniwelować ten efekt, gdyż koło, które ma styczność z podłożem, daje ci możliwość kontrolowania roweru, co przekłada się na szybszą i pewniejszą jazdę.
W ten sposób rowery górskie dorobiły się przednich amortyzatorów i narodziły się klasyczne hardtaile. To jednak nie było wystarczające, gdyż były dyscypliny ekstremalne, dla których taka konstrukcja była dużym ograniczeniem podczas agresywnej jazdy w terenie. Przykładem może być downhill i enduro.
Co ciekawe, uruchamiając na youtube wyścigi zjazdowe z lat 80 i 90 można dostrzec, że rower dh hardtail faktycznie istniał i był używany. Konstrukcyjnie były to tak naprawdę rowery MTB z niewielkimi przeróbkami, które miały na celu kręcić jak najlepsze czasy.
Dopiero później pojawiły się rowery z tylnym amortyzatorem, które za lepszą kontrolę w terenie płaciły wyższą masą spowodowaną przez dodatkowe komponenty konstrukcyjne.
Z czasem rozwiązanie to zaczęło być adaptowane do rowerów rywalizujących w formule cross-country i w taki sposób powstał rozłam pomiędzy rowerami z tylnym amortyzatorem i hardtailem.
Spór o potencjalne korzyści ze stosowania pełnego zawieszenia ustał dopiero z wejściem do szerokiego użytku kół w rozmiarze 29 cali. To właśnie wtedy rower z tylnym amortyzatorem zyskał znaczną przewagę na technicznych sekcjach.
Podsumowując te dwie konstrukcje:
- Hardtail: tylko przedni amortyzator; lżejsza rama, mniej masy, prostszy mechanizm. Lepsze przenoszenie mocy pedałowania na tylne koło - więcej energii wykorzystywanej do przyspieszenia. Cena zakupu jest znacznie niższa ze względu na mniejszą ilość skomplikowanych części w specyfikacji.
- Rower z tylnym amortyzatorem: amortyzacja przednia i tylna; wyższy komfort na nierównościach i lepsza trakcja tylnego koła. Mniejsze zmęczenie rowerzysty na trudnym terenie. Wiąże się to jednak z większą wagą oraz wyższą ceną - rowery górskie "full suspension" z wysokiej klasy zawieszeniem kosztują zwykle znacznie więcej niż odpowiednik hardtailowy.
Rower hardtail czy full — porównanie
Cecha | Hardtail | Full Suspension |
Konstrukcja i waga | ✅ Lżejszy, prostszy i łatwiejszy do przenoszenia ze względu na brak tylnego amortyzatora. Idealny na podjazdy XC oraz tam, gdzie liczy się każdy gram. | ❌ Cięższy, bardziej złożony mechanicznie przez dodatkowy tylny amortyzator, ale gwarantuje większy komfort. |
Efektywność pedałowania | ✅ Bardzo efektywne przenoszenie energii z pedałów na tylne koło. Doskonały na szybkie, krótkie trasy XC i wszędzie tam, gdzie liczy się dynamika i szybkie rozpędzanie. | ❌ Tylne zawieszenie pochłania część energii pedałowania, nieco zmniejszając dynamikę, ale poprawiając trakcję. |
Komfort na nierównym terenie | ❌ Gorsze tłumienie nierówności, mocniej odczuwalne drgania, zwłaszcza na bardzo trudnych trasach pełnych kamieni i korzeni. | ✅ Doskonałe tłumienie nierówności dzięki przedniemu i tylnemu zawieszeniu. Wysoki komfort jazdy na kamienistych, skalistych i trudnych szlakach. |
Kontrola i przyczepność | ❌ Mniejsza kontrola na stromych, trudnych zjazdach i luźnym podłożu, tylne koło częściej traci kontakt z nawierzchnią. | ✅ Lepsza kontrola i przyczepność - tylne koło z tylnym amortyzatorem utrzymuje kontakt z podłożem nawet na technicznych, trudnych trasach. |
Koszt zakupu i eksploatacji | ✅ Niższe koszty zakupu, prostsza konstrukcja, brak konieczności serwisowania tylnego zawieszenia. Idealny dla początkujących lub osób z ograniczonym budżetem. | ❌ Wyższy koszt zakupu oraz eksploatacji - wymaga regularnych przeglądów tylnego amortyzatora i bardziej zaawansowanej konserwacji. |
Wszechstronność terenowa | ✅ Świetny na łatwiejszych trasach XC, ubitych drogach i ścieżkach. Zalety hardtaila (waga, cena, efektywność pedałowania) dominują na takim terenie. | ✅ Wszechstronność w trudnym terenie - idealny do enduro, trailu, wymagających rund XC czy maratonów MTB. Pozwala łatwiej pokonywać duże przeszkody i szybciej jeździć po trasach technicznych i kamienistych. |
Ochrona kręgosłupa | ❌ Większe obciążenie pleców i całego ciała podczas długiej jazdy w trudnym terenie. | ✅ Znacznie lepsza ochrona pleców - rower z tylnym amortyzatorem lepiej redukuje wstrząsy, dzięki czemu jazda jest mniej męcząca. |
Co wybrać? Dla kogo hardtail, a dla rower z tylnym amortyzatorem?
Nie ma jednej poprawnej odpowiedzi, który z tych rowerów jest lepszy dla Ciebie. Wszystko zależy od Twojego budżetu oraz tras, które masz dostępne i którymi planujesz jeździć.
Jeżeli mieszkasz na terenie nizinnym, nigdy nie wykorzystasz potencjału, który jest w rowerze z tylnym amortyzatorem. W takiej sytuacji zdecydowanie wystarczy ci rower, który ma tylko przedni amortyzator, lub nawet rower typu gravel.
Z kolei, jeżeli mieszkasz na górskich terenach, lub startujesz w zawodach, to zakup fulla jest w pełni uzasadniony.
Hardtail będzie lepszy, jeśli:
- Masz ograniczony budżet i zależy Ci na jak najlepszych parametrach w niższej cenie,
- jeździsz głównie w umiarkowanym terenie - po leśnych ścieżkach, drogach szutrowych czy na łatwych trasach XC,
- twoim priorytetem jest lekkość, efektywność pedałowania i dynamiczna jazda na podjazdach,
- chcesz roweru, który jest łatwy w obsłudze i serwisie.
Full suspension będzie lepszym wyborem, jeśli:
- Często jeździsz po bardzo nierównym, technicznym terenie - szlakach górskich, pełnych korzeni, skał i stromych zjazdach,
- szukasz maksymalnego komfortu, bezpieczeństwa i pewnej kontroli nad rowerem przy dużych prędkościach,
- masz problemy z plecami albo po prostu wolisz jazdę o mniejszym przeciążeniu ciała,
- podoba ci się dyscyplina mtb trail, albo downhill,
- nie stanowi dla Ciebie problem wysokość inwestycji - cena za pełne zawieszenie (oraz późniejszy serwis amortyzatorów) nie stanowi dla ciebie problemu.
W praktyce hardtail wybiera wielu miłośników XC i osób uprawiających maratony MTB ze względu na lekkość i efektywność pedałowania, natomiast rower "full suspension" jest naturalnym wyborem dla fanów enduro i szybkich zjazdów, którzy cenią sobie komfort i wyższą prędkość w trudnym terenie.
Rowery górskie z pełnym zawieszeniem, które musisz poznać
Wybraliśmy kilka rowerów górskich z pełnym zawieszeniem, na których warto się chwile zatrzymać. Każda z tych konstrukcji należy do ścisłej czołówki w swojej klasie i potrafi dać mnóstwo dobrej zabawy na wymagających technicznych szlakach.
Orbea Oiz M-Pro 2025
To nowoczesny rower z tylnym amortyzatorem z segmentu cross-country. Przeznaczony jest dla zaawansowanych zawodników, którzy oczekują od sprzętu niezawodności i znakomitej kontroli. To jeden z najbardziej udanych modeli tego producenta.
Orbea zbudowana jest na lekkiej ramie z włókna węglowego OMX i ma zawieszenie z blokadą skoku skonfigurowane na komponentach FOX (120 mm z przodu i z tyłu). Wszystkie pancerze poprowadzono wewnętrznie, a konstrukcja została dodatkowo wzmocniona przed uderzeniami kamieni i korzeni.
Rower ten zapewnia wyjątkową wydajność podczas szybkiej jazdy na trasie, a każdy jego element skomponowano pod kątem lekkości i szybkości. Geometria sprzyja pokonywaniu technicznych sekcji zarówno na podjazdach, jak i na zjazdach. Nie da się go inaczej nazwać niż rower wyścigowy do XC i maratonu. Sprawdzi się też na mniej wymagających trasach trail.
Napęd Shimano XT 1 x 12 gwarantuje precyzje zmiany przełożeń nawet w trudnych warunkach pogodowych. Osprzęt dopełniają niezawodne hamulce Shimano XT, które charakteryzują się niezawodnością bez względu na piach i błoto.
Orbea od długiego czasu produkuje rowery górskie na wyjątkowo wysokim poziomie. OIZ to konstrukcja z tylnym amortyzatorem, która pomoże ci regularnie stawać na podium, albo po prostu dobrze się bawić w pobliskim lesie na rundzie XC.
Polygon Siskiu DSE
Polygon Siskiu DSE to budżetowy rower full suspension przeznaczony do cross-country, skierowany do średniozaawansowanych kolarzy szukających dobrego stosunku jakości do ceny. Siskiu to jeden z najczęściej nagradzanych przez branżową prasę modeli Polygon.
Zbudowany jest na aluminiowej ramie z wygodną, nowoczesną geometrią trail. Zawieszenie o skoku 120 mm - w postaci amortyzatora przedniego Suntour Raidon32 i tylnego RockShox Deluxe Select Plus - efektywnie tłumi nierówności, co pozwala skupić się na płynnej jeździe.
Siskiu DSE ma napęd Shimano Deore 1 x 11, który oferuje szeroki zakres przełożeń i niezawodną pracę podczas zmiany biegów.
Dzięki temu sprawdzi się zarówno na odcinkach XC, jak i na dłuższych wjazdach.
Dodatkowo rower wyposażono w regulowaną sztycę TranzX dropper oraz hydrauliczne hamulce Shimano MT201, które sprawdzą się podczas rekreacyjnej jazdy po lesie.
Polygon Siskiu DSE to dobra propozycja dla tych, którzy chcą mieć niedrogi, zwrotny i jednocześnie wytrzymały rower z tylnym amortyzatorem. To sprzęt, który w swoim budżecie nie ma żadnej godnej konkurencji i jeśli szukasz niedrogiego MTB do jazdy po szlaku, to Siskiu DSE deklasuje wszystkie rowery górskie w tym budżecie.
Zobacz go z bliska w naszej recenzji video.
Trek Supercaliber SL 9.7 GX AXS T-Type Gen 2
Trek Supercaliber SL 9.7 GX AXS T-Type Gen 2 to flagowy model full suspension marki Trek z kategorii XC.
Zaprojektowano go z myślą o udziale w wyścigach na najbardziej wymagających trasach cross-country. Jego rama ma zaimplementowany szereg rozwiązań, który sprawia, że pomimo iż jest to rower z pełnym zawieszeniem, to prowadzi się jak rasowy hardtail. Supercaliber jest lekki, zwinny i diabelnie szybki.
Ten ultralekki rower łączy w sobie zalety pełnego zawieszenia z minimalną wagą - rama OCLV Carbon z tylną amortyzacją IsoStrut daje zaledwie 80 mm skoku z tyłu oraz 110 mm na przednim widelcu RockShox SID.
IsoStrut to zaawansowany system tłumienia, który pochłania wstrząsy bez utraty efektywności pedałowania, zapewniając pełną kontrolę nawet na trudnych sekcjach trasy. Nie ma mowy o żadnym bujaniu podczas deptania w pedały.
Geometria cross-country umożliwia agresywną, sportową pozycję, co w połączeniu z lekką konstrukcją przekłada się na doskonałą wydajność na podjazdach i zjazdach. W konstrukcji tej ramy widać doświadczenie marki Trek i to, że wiedzą dobrze co oznacza MTB.
Rower wyposażono w bezprzewodowy napęd SRAM GX Eagle AXS 12-bieg (zapewniający błyskawiczną zmianę biegów) oraz komponenty Bontrager (koła Kovee Comp 30, karbonowa kierownica Line Pro i regulowana sztyca Line).
Jego czterotłoczkowe hamulce tarczowe SRAM Level Bronze gwarantują pewne hamowanie w każdych warunkach.
Trek Supercaliber SL 9.7 to wybór dla profesjonalistów i zapalonych amatorów, którzy potrzebują maksymalnej lekkości i zaawansowanej technologii.
Podsumowanie
MTB co to znaczy? Przede wszystkim dobrą zabawę w wymagającym terenie! Żeby wycisnąć 110% z tej dyscypliny, warto mieć rower z tylnym amortyzatorem, który będzie skutecznie tłumił drgania i poprawiał kontrolę przy dużych prędkościach.
Nie zmienia to jednak faktu, że hardtail też ma swoje miejsce w szeregu i w rękach wprawnego kolarza górskiego potrafi dostarczyć mnóstwo adrenaliny na krętych singlach w lesie.
Oba typy rowerów górskich znajdziesz w naszej ofercie. Zapraszamy serdecznie!