Opony bezdętkowe — oznaczenia i funkcjonowanie systemu Tubeless Ready

Opony bezdętkowe znane są także jako system Tubeless Ready (TLR). Jest to jeden z najlepszych wynalazków w branży rowerowej ostatnich lat. Jak działają bezdętki i czy koła bezdętkowe to same zalety? Podpowiadamy!

Z artykułu dowiesz się:

• Czy warto korzystać z opon bezdętkowych,
• jakie są korzyści stosowania tego rozwiązania,
• jak założyć opony bezdętkowe.

Spis treści:

1. Czym są opony bezdętkowe i dlaczego warto ich używać?
2. Jak działa tubeless ready?
3. Zalety opon bezdętkowych
4. Montaż i serwisowanie opon bezdętkowych
5. Topowe modele opon bezdętkowych na rynku
6. Najczęstsze problemy z Tubeless i jak sobie z nimi radzić?

Czym są opony bezdętkowe i dlaczego warto ich używać?

Opony bezdętkowe stosowane w branży rowerowej są nowoczesnym rozwiązaniem, które eliminuje potrzebę stosowania tradycyjnej dętki. Pojawiły się na rynku za sprawą francuskiej firmy Mavic, która na początku XXI wieku stworzyła system UST.

Opony bezdętkowe najszybciej przyjęły się w świecie XC i Maratonu MTB. To właśnie w rowerach górskich ich stosowanie daje największą przewagę.

System bezdętkowy przebył trudną drogę od swoich narodzin, gdyż pierwsze opony bezdętkowe były ciężkie i trudne w montażu. Dawały jednak szereg korzyści w postaci wysokiej odporności na uszkodzenia i możliwość jazdy na niskim ciśnieniu bez ryzyka przycięcia dętki na przeszkodzie.

Choć dziś jest to system powszechnie stosowany, adaptacja tego rozwiązania napotkała szereg wyzwań i trudności po drodze. Nadal mamy dyscypliny rowerowe, w których panują przekonania o wyższości zastosowania dętki.

Najlepszym przykładem jest kolarstwo szosowe, w którym ostatnie lata przyniosły rewolucję w dziedzinie ogumienia. Czymś całkowicie oczywistym wydaje się stosowanie klasycznej dętki, jednak mleczko uszczelniające i system TLR wchodzi do rowerów szosowych na dobre.

Nawet średniej klasy rowery wyścigowe jeżdżą dziś na mniejszym ciśnieniu i mają lepszą przyczepność, niż oferowały najlepsze modele z początku XXI wieku. Szerokość opon uległa zmianie, a czasy, gdy jeździło się na 8 atmosferach w kole, odeszły w zapomnienie.

Opony bezdętkowe dają lepszą kontrolę nad rowerem w trudnych warunkach atmosferycznych i przy wyższych prędkościach. Efekt jest taki, że od kilku lat bite są wszelkie rekordy w największych światowych wyścigach.

Jak działa tubeless ready?

Opona TLR działa na zasadzie szczelnego połączenia z obręczą, dzięki czemu powietrze utrzymuje się wewnątrz opony.

W odróżnieniu od klasycznego systemu dętkowego bezdętki wymagają, by wewnątrz umieszczone było mleczko uszczelniające. Sprawdź nasz wpis Jak wlać mleko do opony tubeless?

Zarówno opony, jak i obręcze muszą być przystosowane do tego, by aplikować do nich uszczelniacz. Powoli staje się to standardem rynkowym i większość nowych rowerów ma koła w systemie zgodnym z TLR (Tubeless Ready).

Jest możliwość, by przejść na system bezdętkowy nawet wtedy, gdy nasze koła nie są przystosowane do niego fabrycznie.

W tym celu warto sięgnąć po specjalny zestaw konwertujący - Tubeless XC/Gravel Muc-Off Ultimate Tubeless Kit, który zawiera wszystko, czego potrzebujesz, by samodzielnie przeprowadzić tę procedurę.

W zestawie znajdziesz mleczko uszczelniające, taśmę uszczelniającą i przystosowane zawory w odpowiednim systemie. To wystarczy do przystosowania roweru do systemu TLR.

Jak działa bezdętka w porównaniu z dętkami?

Opony bezdętkowe różnią się od klasycznej opony dętkowej przede wszystkim swoją konstrukcją i sposobem utrzymania ciśnienia. W systemie bezdętkowym opona szczelnie przylega do obręczy i tworzy zamkniętą przestrzeń, w której możliwe jest utrzymanie ciśnienia bez użycia dętki.

Kluczową rolę w całym systemie pełni specjalny uszczelniacz.

W tradycyjnej oponie z dętką, ciśnienie powietrza utrzymywane jest przez gumową dętkę, która może ulec przebiciu. Konieczność jakiejkolwiek naprawy wymaga przerwania jazdy, w przeciwieństwie do bezdętek, w których większość uszkodzeń zalepiana jest na bieżąco.

Ciekawą alternatywą dla jazdy z płynnym uszczelniaczem stają się nowoczesne dętki TPU (np. Continental TPU Presta 60mm). Są one trwalsze od tradycyjnej gumy, odporne na przebicia i zaskakująco lekkie.

W tym momencie jest to dość kosztowne rozwiązanie, które zdobywa szereg miłośników zwłaszcza w kolarstwie szosowym.

Z racji tego, że do opon bezdętkowych wlewa się dodatkowy płyn, ich guma ma trochę inny skład, niż w przypadku klasycznych opon. Ich rant jest też wyraźnie ciaśniejszy. Jeśli zajdzie potrzeba użycia dętki, to nic nie stoi na przeszkodzie, by ją zainstalować wewnątrz takiej opony.

Uszczelniacz — od czego zależy szybkość zasklepiania przebić?

Uszczelniacz to specjalne mleczko, które nie tylko uzupełnia mikroskopijne nieszczelności gumy, ale także automatycznie zasklepia drobne przebicia podczas jazdy. Dzięki niemu możesz kontynuować jazdę nawet po najechaniu na ostre elementy.

Skuteczność mleczka zależy od kilku czynników. Składa się na nią jakość uszczelniacza, ciśnienie w oponie i wielkość uszkodzenia. W składzie najlepszych produktów znajdziesz mikrocząsteczki lateksu i włókna, które koagulują w kontakcie z powietrzem, tworząc elastyczną "łatę" wewnątrz opony.

W całym systemie istotna jest także ilość uszczelniacza. Warto czasami zajrzeć do środka, by upewnić się, że mamy wystarczającą ilość mleczka. W przeciwnym razie możemy zapomnieć o tym, że przebicia zostaną załatane.

Pamiętaj też, że system bezdętkowy nie jest gwarancją 100% bezawaryjności. Są uszkodzenia, z którymi nawet najlepsze mleczka sobie nie poradzą i na długie trasy warto wozić ze sobą przynajmniej jedną dętkę zapasową. W takiej roli znakomicie sprawdzi się mała i lekka dętka TPU -  Continental TPU Presta 60mm.

Zalety opon bezdętkowych

Opony tubeless niosą korzyści płynące głównie z tego, że nie wymagają użycia najbardziej popularnych rozwiązań stosowanych od lat — dętek. Wpływa to pozytywnie na niskie opory toczenia, lepszą przyczepność i większą niezawodność podczas jazdy.

Pozytywnym skutkiem, który zauważysz, wstawiając opony bezdętkowe do roweru, jest wyraźny wzrost komfortu jazdy.

Dlaczego jazda na niższym ciśnieniu daje wyższy komfort jazdy?

Niższe ciśnienie pozwala oponie lepiej "przytulić" się do podłoża, co znacznie zwiększa komfort jazdy. Odczujesz to zwłaszcza na drogach z gorszą nawierzchnią, gdzie wstrząsy i drgania ulegają wytłumieniu.

Dodatkowym atutem jazdy na niskim ciśnieniu jest poprawa przyczepności roweru.

Opona o większej powierzchni styku z podłożem zapewnia lepszą kontrolę nad rowerem i podnosi bezpieczeństwo jazdy.

Bezdętki są wyraźnie lepsze od klasycznych opon w trudnych warunkach atmosferycznych, błocie i na piasku. Wpływa na to zarówno mieszanka gumy, jak i niższe ciśnienie.

Mniejsze opory toczenia i odporność na przebicia

Brak dętki w oponach bezdętkowych eliminuje zjawisko tarcia pomiędzy dętką a oponą. Redukuje to znacząco opory toczenia wynikające ze zwykłych praw fizyki.

Jest to niemal "darmowa" oszczędność energii, bardziej wydajne pedałowanie i zmniejszenie masy rotującej w kołach. Większość rowerów po przejściu na system bezdętkowy bardziej dynamicznie przyśpiesza, a niższa waga jest znacznie odczuwalna.

Ta zaleta systemu sprawiła, że stał się tak popularny — opony tubeless z mleczkiem są niezwykle odporne na przebicia.

Szczególnie wtedy, gdy jeździsz w górach po ostrych kamieniach i korzeniach, możliwość łatania przebić w trakcie jazdy może być niezbędna.

Montaż i serwisowanie opon bezdętkowych

Opony bezdętkowe wymagają większej wprawy przy montażu niż ich klasyczne odpowiedniki. Oprócz klasycznych narzędzi, takich jak łyżki, niezbędna będzie sprężarka albo wydajna pompka podłogowa. Jak napompować oponę bezdętkową po raz pierwszy?

1. Oczyść wnętrze obręczy i oklej je taśmą uszczelniającą. Następnie zamontuj wentyle zgodne z tubeless. Dokręć je mocno do felgi, by uniknąć nieszczelności.
2. Nałóż oponę na obręcz i ułóż ją na rancie. Właściwe ułożenie opony to największa trudność w samodzielnej instalacji systemu TLR.

   Jeśli widzisz, że opona nie chce się ułożyć na obręczy i ma bicie — odkręć zawór i strzel silnym strumieniem powietrza z kompresora.

3. Opony bezdętkowe do roweru wymagają mleczka uszczelniającego. Zaaplikuj je po odkręceniu zaworów z wentyla. Zakręć kilkukrotnie kołem, by uszczelniacz został dobrze rozprowadzony wewnątrz opony.
4. Sprawdź, czy opona utrzymuje odpowiednią wartość powietrza. Przez pewien czas nie montuj koła do roweru, bo być może będą konieczne poprawki w montażu.
5. Uszczelniacz uzupełniaj co 2-6 miesięcy. Z czasem zaschnie i utraci swoje właściwości.

   Pamiętaj też, że naturalną cechą systemu TLR jest to, że wymaga kontroli ciśnienia przed każdą jazdą. Powietrze z opony tubeless w stojącym rowerze schodzi szybciej niż w rowerze z oponami dętkowymi.

Topowe modele opon bezdętkowych na rynku

Goodyear Peak Ultimate TLR — to opona stworzona z myślą o lekkości i wydajności podczas jazdy w terenie. Ma niskie opory toczenia i wysoką wytrzymałość. Jej bieżnik skonstruowano tak, by oferowała dobrą przyczepność na suchym podłożu. Sprawdzi się wszędzie tam, gdzie trasa jest utwardzona i od czasu do czasu miesza się z asfaltem. Występuje w wersji dla roweru górskiego, jak i gravela.

Bontrager XR4 Team Issue TLR — model ten zaprojektowano z myślą o rowerach MTB. Bieżnik XR4 Team Issue przystosowany jest do jazdy w wymagającym terenie, dzięki czemu opona sprawdzi się w błocie, na luźnych kamieniach i korzeniach. Dzięki wzmocnieniu Inner Strength, rozcięcia i uszkodzenia mają mniejszą szansę na zakończenie Twojej jazdy. To pancerna opona do zadań specjalnych w terenie.

Pirelli P Zero Race TLR — to niemal kultowa opona w świecie kolarzy szosowych, którzy szukają szybkości i wydajności podczas jazdy. Stworzono ją z zaawansowanej mieszanki SmartEvo, która minimalizuje opory toczenia bez utraty przyczepności. To lekka opona wyścigowa o niskiej masie, która ma jedno zadanie — dowieźć Cię na podium.

Najczęstsze problemy z Tubeless i jak sobie z nimi radzić?

System bezdętkowy ma szereg zalet, jednak jak każde rozwiązanie, ma też swoje wady.

Jednym z najczęstszych wyzwań jest utrata szczelności, która może być spowodowana wieloma czynnikami. Powodem może być źle osadzona opona lub wyschnięty uszczelniacz.

Naturalną cechą systemu jest też powolna utrata ciśnienia, które warto kontrolować co kilka dni.

Pamiętaj też, że jeśli Twoja opona jest nadmiernie zużyta, to nie uszczelni się we właściwy sposób. W takiej sytuacji pozostaje tylko zakup nowej lub jazda na dętkach.

Niestety system bezdętkowy nie radzi sobie z dużymi przebiciami, co może być dla niektórych osób wadą. Na dłuższych trasach i tak warto mieć ze sobą awaryjną dętkę i pompkę. Da się temu zaradzić, wożąc ze sobą specjalne zestawy naprawcze tubeless, które pozwalają skutecznie naprawić większe uszkodzenia.

Ostatnim problemem jest wysychanie uszczelniacza, które prowadzi do utraty jego właściwości. Pamiętaj o tym, by od czasu do czasu zajrzeć do środka opony i uzupełnić ewentualne braki.

Poza tym polecamy! Sami używamy tej technologii w naszych rowerach i, mimo że nie jest to niezbędne, to nie planujemy powrotu do dętek.

Zakończenie

Komponenty w rowerach stale ulegają poprawie, a każdy sezon przynosi nowe ulepszenia. Wbrew pozorom system bezdętkowy powoli staje się standardem zwłaszcza w segmencie rowerów średniej klasy.

Czy UST wyprze całkowicie klasyczne dętki? Wątpimy!

Akcesoria tego typu są z nami od ponad 100 lat i jest to raczej wątpliwe. Nie zmienia to jednak faktu, że rower wyposażony w TLR jest szybszy, lżejszy i niezawodny.

Jeśli chcesz w rzeczywistości przekonać się, jakie są jego zalety, dokonaj zakupów komponentów w naszym sklepie internetowym.

Wciąż nie wiesz, co jest Ci potrzebne, by mieć dobre uszczelnienie opony bezdętkowej? Zapytaj naszej obsługi klienta, a chłopaki chętnie pomogą. Zapraszamy!