Konflikt rzepkowo-udowy u rowerzysty – objawy i zapobieganie

Mówi się, że sport to zdrowie, jednak jego intensywne uprawianie często prowadzi do kontuzji. Jedną z przypadłości, z którą często borykają się cykliści jest konflikt rzepkowo-udowy. Co to jest? Jak wygląda leczenie? Po jakim czasie od jego wystąpienia można wrócić na rower? Sprawdź!

Spis treści:

1. Konflikt rzepkowo-udowy – jakie są objawy?
2. Konflikt udowo-rzepkowy – przyczyny
3. Jak leczyć konflikt rzepkowo-udowy?
4. Konflikt rzepkowo-udowy – ćwiczenia

Konflikt rzepkowo-udowy – jakie są objawy?

Staw kolanowy jest największym stawem w ludzkim organizmie. Jest on niezwykle złożony – składają się na niego kość udowa, kość piszczelowa, a także rzepka, czyli największa trzeszczka w organizmie człowieka o grubości 7 mm. Podczas ruchów kolana, rzepka ślizga się po kłykciach kości udowej, a tor jej poruszania się jest łagodnym łukiem. W zdrowym kolanie rzepka porusza się w bruździe międzykłykciowej. Jej stabilność jest zależna przede wszystkim od równowagi dynamicznej mięśnia czworogłowego uda. 

Różnorodne anomalie związane z nierównomierną pracą lub nieprawidłową koordynacją mięśni mogą jednak zaburzyć ruch rzepki. Wtedy nie porusza się ona po swoim standardowym torze podczas zgięcia lub wyprostu kolana. Działanie grup mięśni zostaje zaburzone przez ucisk zewnętrznych części uda, które to osłabiają mięśnie wewnętrzne. Aby się wyprostować, kolano potrzebuje więc coraz większej siły, co powoduje przykurcz pasma biodrowo-piszczelowego. Wpływa to na nieprawidłowości w pracy toru rzepki, której niewłaściwe ułożenie może prowadzić do uszkadzania się chrząstki stawowej, jak również tkanek otaczających staw. 

Konflikt rzepkowo-udowy jest schorzeniem potocznie zwanym „kolanem biegacza”. Jednak przypadłość ta może dotyczyć nie tylko długodystansowych biegaczy, ale też innych sportowców, w tym kolarzy, czy piłkarzy. Co ciekawe, nie tylko osoby uprawiające sport mogą cierpieć na konflikt rzepkowo-udowy. Objawy występują też u osób spędzających większą część dnia w pozycji siedzącej. Schorzenie to dotyka najczęściej osoby młode, a w podziale na płeć dominują kobiety. Nieprawidłowy tor ruchu rzepki może prowadzić do powstawania dolegliwości bólowych. Najczęstszymi objawami konfliktu rzepkowo-udowego są:

• ból z przodu kolana, który nasila się podczas długotrwałego siedzenia, biegania, chodzenia po schodach, klęczenia czy kucania;
• utrudniony ruch kolana do góry (przykurcz więzadła rzepki);
• charakterystyczny odgłos „trzaskania” w stawie kolanowym podczas ruchu;
• sztywność stawu kolanowego;
• obrzęk, uczucie ciepła w okolicy kolana.

Konflikt udowo-rzepkowy – przyczyny

Jedną najczęstszych przyczyn konfliktu rzepkowo-udowego wymieniane są różnorodne nieprawidłowości związane z mechaniką stawu rzepkowo-udowego. Na ich powstawanie mogą wpływać rozmaite czynniki, w tym mięśniowe, anatomiczne, oraz związane z wadami postawy. 

Do konfliktu rzepkowo-udowego może dojść na skutek długotrwałych przeciążeń lub ostrego urazu kolana. W tym wypadku główną przyczyną jest zazwyczaj nagła zmiana nawyków treningowych. Wśród winowajców konfliktu rzepkowo-udowego u osób aktywnych fizycznie często wymienia się także złe dopasowanie lub nadmierne zużycie obuwia sportowego, a także błędy techniczne podczas wykonywania wymagających ćwiczeń.

Przyczyny powstawania tego schorzenia upatrywane są też często w wadach postawy, a przede wszystkim przodopochyleniu miednicy, oraz koślawości stóp i kolan, które to powodują kierowanie się rzepki do boku. Utrwalenie nieprawidłowych wzorców ruchowych przyczynia się do powstawania mikrourazów, w dłuższej perspektywie doprowadzających do powstania konfliktu rzepkowo-udowego. 

Do uszkodzenia stawu rzepkowo-udowego i powstania stanu zapalnego w tej okolicy może także przyczynić się nieprawidłowość w budowie kolana, a mianowicie boczne ustawienie przyczepu więzadła rzepki na kości piszczelowej. Powoduje ono nieprawidłowe przemieszczenie się rzepki nawet podczas niewymagających czynności. 

Jak leczyć konflikt rzepkowo-udowy?

Pomimo bólu utrudniającego, a w wielu przypadkach nawet uniemożliwiającego wykonywanie niektórych czynności, konflikt rzepkowo-udowy da się rozwiązać! Postępowanie należy rozpocząć od rozmowy – w tym wypadku z ortopedą. Diagnoza ortopedyczna jest wskazaniem do rozpoczęcia leczenia. Ortopeda podczas badania diagnostycznego wnikliwie obserwuje ruch rzepki, by określić źródło bólu. Dokonywane są badania obrazowe – RTG kolana, czy rezonans magnetyczny oraz badanie fizykalne. Po postawieniu diagnozy, możliwy jest dobór najlepszej metody leczenia w zależności od fazy rozwoju choroby, nasilenia bólu i przyczyny powstania konfliktu. 

Konflikt rzepkowo-udowy – leczenie zachowawcze

Leczenie zachowawcze wybierane jest, gdy choroba została zdiagnozowana we wczesnym stadium. Początkowy etap leczenia skupia się przede wszystkim na redukcji dolegliwości bólowych, wzmocnieniu osłabionych partii mięśni i rozluźnieniu tych, które są nadmiernie napięte, oraz na zachowaniu ruchomości stawu. W tym przypadku działa się wielotorowo. Minimalizowane są czynniki przyczyniające się do powstawania uszkodzeń, a także wdrażana jest cała seria aktywności mających na celu poprawę stanu chorego. 

Najczęstsze zalecenia to:

• obniżenie masy ciała, jeśli powodem powstania konfliktu rzepkowo-udowego była nadwaga;
• odciążenie chorego kolana i zaprzestanie wykonywania czynności, które nadmiernie obciążają rzepkę;
• przyjmowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych;
• ćwiczenia z fizjoterapeutą;
• kinesiotaping;
• drenaż limfatyczny;
• fizykoterapia: elektrostymulacja mięśni, krioterapia, pole magnetyczne;
• stosowanie wkładek ortopedycznych (jeśli występuje płaskostopie).

Konflikt rzepkowo-udowy – leczenie operacyjne

W większości przypadków leczenie zachowawcze przynosi znakomite efekty, jednak zdarzają się sytuacje, że pomimo stosowania wielu metod, chory nadal odczuwa dolegliwości. Wtedy to najczęściej zapada decyzja o operacyjnym leczeniu konfliktu rzepkowo-udowego. Zabieg korekty ruchu rzepki wykonywany jest artroskopowo i polega na uwolnieniu troczków bocznych trzeszczki. Operacja umożliwia zmniejszenie siły przypierającej rzepkę do kłykcia bocznego. Aby odzyskać pełnię sprawności, po zabiegu konieczna jest rehabilitacja. 

Konflikt rzepkowo-udowy – ćwiczenia

Nierównowaga mięśniowa jest częstą przyczyną powstawania konfliktu rzepkowo-udowego. Od osłabionych mięśni nóg i tułowia, do konfliktu rzepkowo-udowego droga jest krótka, dlatego też ważna jest profilaktyka. Kilka prostych ćwiczeń wykonywanych regularnie może uchronić Cię przed tą bolesną dolegliwością. Pamiętaj jednak, że gdy odczuwasz już jakiekolwiek objawy mogące świadczyć o konflikcie rzepkowo-udowym, nigdy nie wykonuj żadnych ćwiczeń na własną rękę, gdyż może to spowodować pogorszenie się Twojego stanu. 

W terapii fizjoterapeutycznej ćwiczenia dobierane są indywidualnie i wykonywane pod okiem wykwalifikowanego specjalisty. Jak możesz zatem wspierać swoje mięśnie w domu? Oto propozycja 3 prostych ćwiczeń na wzmocnienie osłabionych mięśni!

Rolowanie

Do wykonania tego ćwiczenia potrzebny będzie Ci piankowy wałek. Przyjmij pozycję „deski”, to znaczy twarzą do podłoża w podporze na przedramionach. Umieść urządzenie do masażu nad swoimi kolanami. Przesuwaj się ku dołowi w ten sposób, by wałek znalazł się aż w górnej części ud. Następnie kontynuuj ćwiczenie w drugą stronę, czyli przesuń się do góry, by powrócić do pozycji startowej. Powtórz tę sekwencję jeszcze kilka razy. 

Wykrok boczny z przysiadem

Stojąc, rozstaw nogi szeroko a stopy ustaw prosto. Powoli przenieś ciężar swojego ciała na prawą nogę w ten sposób, by jej podudzie było niemal prostopadłe do podłoża. Lewa noga powinna cały czas dotykać podłoża. Następnie przenieś ciężar ciała na lewą nogę, znów na prawą i tak naprzemiennie. Wykonuj to ćwiczenie w 2 seriach po 40 powtórzeń

Wyrzuty nóg

Stań w rozkroku, ze stopami ustawionymi prosto. Następnie przejdź do przysiadu. Oprzyj dłonie o podłoże. Podeprzyj się mocno na swoich dłoniach i wypchnij nogi do tyłu, aż znajdziesz się w pozycji „pompki”. Następnie, przenieś nogi z powrotem do pozycji startowej i wstań. Powtarzaj to ćwiczenie w szybkim tempie przez 40 sekund, a następnie odpocznij i rozpocznij kolejną serię. 

Inne ćwiczenia, które wspomagają wzmacnianie mięśni czworogłowych uda i mięśni pośladkowych to:

• unoszenie wyprostowanej nogi,
• mostek z uniesieniem jednej nogi,
• odwodzenie nogi w leżeniu bokiem,
• przysiad do krzesła,
• przysiad z oparciem o ścianę,
• kroki na stopień,
• kroki ze stopnia.

Podczas wykonywania ćwiczeń należy pamiętać, by nie obciążać zbytnio stawu skokowo-kolanowego. Zgięcie w kolanie nie powinno być większe niż 70°. Jeśli podczas ćwiczenia odczuwasz dolegliwości bólowe, zaprzestań ich wykonywania i zgłoś się do lekarza. 

Już wiesz, czym jest konflikt rzepkowo-udowy!

Konflikt rzepkowo-udowy jest dość częstą przypadłością. Dotyka nie tylko ludzi, którzy znaczną część dnia spędzają w pozycji siedzącej, ale grupą ryzyka są też osoby uprawiające sport. Na jego powstanie mają wpływ przeciążenia, niewłaściwa biomechanika stawu kolanowego, zaburzenie równowagi mięśniowej, czy urazy stawu kolanowego. Nie bez znaczenia są też czynniki takie jak wiek, płeć, czy waga. 

Dolegliwości bólowe i dyskomfort podczas wykonywania czynności wymagających zginania kolan wymagają leczenia. Do najbardziej efektywnych zalicza się leczenie zachowawcze i operacyjne. Plan terapeutyczny zazwyczaj składa się z kilku różnych form leczenia, dzięki którym powrót do codziennej aktywności jest możliwy już po kilku tygodniach. 

Aby nie dopuścić do powstania konfliktu rzepkowo-udowego, warto wzmacniać swoje stawy podczas ćwiczeń. Pamiętaj, by wybierać różnorodne formy ruchu, by aktywizować różne partie mięśni. Nie zapominaj też o dostosowanym obuwiu i kontrolach lekarskich w razie dolegliwości bólowych – dobrze sprawdzi się model Specialized Recon 3.0 MTB. Wcześnie wykryty konflikt rzepkowo-udowy to większa szansa na szybki powrót na rower!

Odwiedź sklep internetowy Sprint-Rowery i skorzystaj z szerokiej oferty sprzętu i akcesoriów rowerowych. Kupuj wygodnie przez Internet i ciesz się szybką dostawą i najlepszą jakością!