Ustawienie bloków SPD – przewodnik krok po kroku

Wielu kolarzy korzystających z zatrzaskowych pedałów nie jest świadomych tego, jak ważne jest odpowiednie ustawienie, współpracujących z nimi bloków SPD w butach. Jeżeli chcesz dowiedzieć się, jak ustawić bloki SPD, to zapraszamy Cię to lektury!

Spis treści:

1. Bloki SPD – wprowadzenie
2. Rodzaje bloków SPD
3. Jak zamontować bloki SPD? Poradnik krok po kroku
4. Montaż bloków SPD – najczęstsze błędy, jak je wyeliminować
5. Jak ustawić bloki SPD – podsumowanie

Bloki SPD – wprowadzenie

Kolarstwo, zarówno rekreacyjne, jak i profesjonalne, wymaga nie tylko odpowiedniego sprzętu, ale także jego prawidłowego ustawienia. Nie inaczej jest w przypadku bloków SPD. Korzystają z nich przeważnie osoby, którym zależy na maksymalizacji osiągów w trakcie jazdy na rowerze, poprzez połączenie nóg kolarza z pedałami. Dzięki temu nogi przenoszą siłę na korbę w całym zakresie jej obrotu – stopy rowerzysty nie tylko naciskają na pedały, ale również ciągną je do góry z ich najniższego położenia.

Zanim firma Shimano wprowadziła na rynek bloki SPD (skrót rozwija się jako Shimano Pedaling Dynamics), w kolarstwie wykorzystywano specjalne „noski”, w które kolarz wsuwał buty. Rozwiązanie to, co prawda pozwalało na bardziej efektywne pedałowanie, ale badania dowiodły, że nie zapewniają one stopie stabilności, co w dłuższej perspektywie może doprowadzić do różnego rodzaju kontuzji.

Na czym polega rozwiązanie wymyślone przez Shimano? System składa się tak naprawdę z dwóch współpracujących ze sobą elementów, którymi są specjalne pedały zatrzaskowe oraz mocowanie do butów kolarskich, takie jak buty szosowe Giro Cadet Carbon. Kształtowe bloki łączą nogi rowerzysty ze wspomnianymi pedałami. System ten zapewnia o wiele lepszą stabilizację stopy oraz wygodę jazdy w porównaniu do pedałów z noskami. Nie wspominając o zwykłych pedałach, które w żaden sposób nie stabilizują nóg rowerzysty.

System SPD po wpięciu nóg pozwala na stworzenie pewnego połączenia stóp kolarza z pedałami i rowerem. W ten sposób stopy pozostają ustabilizowane niezależnie od panujących na trasie warunków pogodowych lub ukształtowania terenu. Pewne połączenie pozwala na zminimalizowanie strat energii podczas pedałowania, co z kolei zapewnia lepsze osiągi. Z bloków SPD korzystają głównie właściciele rowerów szosowych, ale często można je spotkać również w gravelach oraz rowerach MTB i trekkingowych.

Rodzaje bloków SPD

Tak, jak wspomnieliśmy wyżej, od czasu wprowadzenia na rynek bloków SPD minęło już sporo czasu. Przez te lata firma Shimano wprowadziła kilka rodzajów bloków, które dopasowane są do różnego rodzaju wymagań, stopnia zaawansowania rowerzysty oraz uprawianej przez niego dyscypliny. Podstawowy podział obejmuje bloki SPD przeznaczone do rowerów MTB oraz takie dedykowane rowerom szosowym.

Jeżeli chodzi o bloki SPD pod MTB, jak np. zestaw bloków do pedałów zatrzaskowych MTB Bontrager, to jest to zdecydowanie popularniejsze rozwiązanie. Ich popularność wynika z dwóch faktów. Po pierwsze prosta konstrukcja i montaż na dwie śruby sprawiają, że łatwo jest je ustawić. Po drugie mają kompaktową budowę, która sprawia, że blok niejako chowa się w podeszwie buta, dzięki czemu w dalszym ciągu można w nich nie tylko jeździć, ale w miarę komfortowo chodzić. W przypadku bloków szosowych nie jest to takie proste i wygodne.

Shimano opracowało dwa rodzaje bloków MTB: model SM-SH51 oraz SM-SH56. To, co odróżnia je od siebie, to stopnie luzu roboczego. W przypadku pierwszego modelu wynosi on +/- 2 stopnie, przez co przeznaczony jest dla bardziej zaawansowanych rowerzystów. SH51 pozwala też na wypięcie jedynie poprzez skierowanie pięty na zewnątrz pedałów. W przypadku SH56 luz wynosi +/- 4 stopnie, co pozwala na łatwiejsze i szybsze przerwanie połączenia między stopą a pedałem.

Szosowe bloki, takie jak Shimano SPD-SL szosa, samoregulujące, w znaczący sposób różnią się od swoich odpowiedników przeznaczonych do rowerów MTB. Przede wszystkim montuje się je na 3 śruby. Same bloki są też znacznie większe co, tak jak wspomnieliśmy wcześniej, w znaczący sposób utrudnia chodzenie w butach w nie wyposażonych.

Zobacz również: Ulepsz swój rower: regulacja amortyzatora sprężynowego dla lepszej wydajności

Bloki SPD-SL występują w 3 różnych wersjach, różniących się od siebie stopniem oferowanego luzu roboczego. Im luz jest mniejszy, tym istotniejsze jest odpowiednie ustawienie bloków na butach. Ze względu na to, że nie każdy jest w stanie pozwolić sobie na dokładne pomiary ciała, według których należy ustawiać bloki, Shimano opracowało takie, które oferują różny stopień luzu. Dla ułatwienia identyfikacji oznaczono je trzema kolorami: czerwonym, żółtym oraz niebieskim.

Bloki czerwone oferują niemalże całkowicie sztywne połączenie oraz najlepszy transfer mocy. Przez to wymagają też najdokładniejszego ustawienia, ponieważ wszelkie niedopatrzenia przy montażu będą skutkowały dyskomfortem podczas jazdy, co w dłuższej perspektywie może prowadzić nawet do kontuzji. Bloki żółte stoją po przeciwnej stronie skali, oferując aż 6 stopni luzu roboczego, dzięki czemu mogą przesuwać się w trakcie jazdy. Są zatem chętnie stosowane przez amatorów i półprofesjonalistów.

Kompromisem pomiędzy blokami czerwonymi i żółtymi są niebieskie, które oferują 2 stopnie luzu roboczego. Dzięki niemu nie generują zbyt dużych strat podczas pedałowania, a jednocześnie zapewniają wystarczający komfort i kompensację niedokładności montażu, dzięki czemu nie przeciążają nóg rowerzysty.

Oprócz rozwiązań Shimano na rynku możesz spotkać również modele innych producentów, takich jak Look, Crank Brothers, Wahoo czy Time. Co prawda założenia wszystkich producentów są w gruncie rzeczy podobne, ale rozwiązania nie są kompatybilne między sobą. Zwłaszcza bloki Wahoo, do których należą, chociażby Wahoo Speedplay Standard Tension, znacząco różnią się od pozostałych rozwiązań. Jest to coś, na co warto zwrócić uwagę w momencie wyboru i zakupu bloków, butów i pedałów.

Jak zamontować bloki SPD? Poradnik krok po kroku

Dla kolarza korzyści z korzystania z bloków są ogromne. Aby jednak w pełni wykorzystywać ich zalety, kluczową kwestią jest właściwe przykręcenie bloków do butów, a następnie znalezienie ich właściwej pozycji i położenia. Dzięki temu stopy będą pracować w optymalnej pozycji i przekazywać maksymalną moc na pedały. Właściwy montaż pozwoli Ci również zminimalizować ryzyko wystąpienia kontuzji związanej z niewłaściwym ułożeniem stóp. Poniżej wyjaśniamy, jak znaleźć optymalne ustawienie bloków SPD SL oraz SPD.

Przeczytaj także: Skurcze w udach podczas jazdy na rowerze – jak sobie z nimi poradzić?

Jak ustawić bloki SPD i SPD SL – zrób to prawidłowo

1. Pierwszym krokiem jest odnalezienie miejsca na bucie, w którym znajduje się wybrzuszenie na stopie (poduszka pod dużym palcem). W tym celu załóż swoje skarpety rowerowe i zwiąż/zaciśnij buty. Następnie przesuwając kciukiem po wewnętrznej krawędzi buta, znajdź, w którym miejscu znajduje się wybrzuszenie. 
2. Jeżeli udało Ci się znaleźć wskazane miejsce, to musisz oznaczyć je na bucie tak, by można je było odnaleźć przy montażu bloku. Najlepiej zrób to gdzieś na boku podeszwy. Oba te kroki wykonaj również dla drugiej stopy. Teraz możesz zdjąć buty.
3. Kolejnym krokiem jest montaż bloków. Powinien być na nich punkt lub linia, która oznacza miejsce, w którym będzie znajdować się oś pedału. Wyrównaj bloki tak, by miejsce, w którym znajdzie się oś, było około 8-10 mm niżej niż punkt, który zaznaczyłeś wcześniej na podeszwie. Jeżeli chodzi o ustawienie bloków lewo-prawo, to postaraj się umieścić je mniej więcej na środku buta. Dopasujesz tę pozycję w kolejnym kroku.
4. Dokręć wstępnie bloki tak, by się nie przysuwały i przejedź kawałek na rowerze, obserwując, jak układają się Twoje nogi. Jeżeli kolana kierują się na zewnątrz, to znak, że bloki należy przesunąć do wewnątrz butów. Jeżeli kolana kierują się w stronę ramy, to bloki trzeba przesunąć do zewnętrznej krawędzi.
5. Po ostatnich korektach położenia możesz ostatecznie przykręcić bloki. Jeżeli dysponujesz kluczem dynamometrycznym, to ustaw go na ok. 5 Nm. Mocniejsze dokręcenie może zerwać gwinty, a słabsze luzowanie się bloków. Gotowe!

Montaż bloków SPD – najczęstsze błędy, jak je wyeliminować

Najczęstszym błędem popełnianym przy montażu bloków, jest po prostu ich niewłaściwe ustawienie. Określenie z miejsca idealnej pozycji jest niezwykle trudne, zwłaszcza jeśli nie posiadasz w tym doświadczenia i odpowiednich przyrządów, które pozwalają na precyzyjne dopasowanie pozycji bloków. Dlatego zalecamy, by po montażu nowych bloków wozić ze sobą klucz imbusowy. Pozwoli Ci on skorygować ich pozycję zgodnie ze wskazówkami zawartymi w naszym poradniku.

Jak rozpoznać niewłaściwe ustawienie bloków? Jeżeli nie masz na tyle doświadczenia, by zauważyć, że Twoje nogi podczas jazdy nie układają się tak, jak powinny, to podstawowym wskaźnikiem błędnego ustawienia będzie po prostu dyskomfort, który w dłuższej perspektywie może przeobrazić się np. w ból kolan. Warto pamiętać również o odpowiednim ustawieniu siodełka i korekcji jego pozycji po założeniu nowych bloków, butów, czy pedałów.

Bloki ze względu na swój sposób działania stopniowo się zużywają. Niektóre będą wymagały wymiany szybciej, inne wolniej. Jeżeli podczas jazdy obserwujesz problemy ze wpięciem lub wypięciem się z pedałów albo niezamierzone wypięcia oraz chybotliwość stopy, to być może przyszedł czas na nowe bloki.

Jak ustawić bloki SPD – podsumowanie

Bloki SPD to system, który od wielu lat poprawia komfort i wydajność pedałowania zarówno w rowerach szosowych, jak i MTB. Umożliwiają one stworzenie pewnego połączenia, pomiędzy pedałami a stopami kolarza. Sprawia to, że moc przenoszona jest z nóg na korby roweru bardziej efektywnie. Zatrzaskiwane pedały i bloki sprawiają również, że nogi nie przesuwają się w trakcie jazdy. Zdecydowanie podnosi to komfort zwłaszcza w złych warunkach atmosferycznych.

Jeżeli po lekturze naszego artykułu doszedłeś do wniosku, że chciałbyś spróbować jazdy z blokami, to serdecznie zapraszamy Cię do sklepu Sprint-Rowery. W naszym asortymencie znajdziesz nie tylko same bloki, ale również kompatybilne z nimi pedały oraz buty rowerowe, które pozwolą Ci spróbować jazdy z zatrzaskiwanymi pedałami niezależnie od tego, jakiego rodzaju rowerem dysponujesz.