Jak zmieniać przerzutki w rowerze?

Przerzutki są mechanizmem, który dostępny jest w każdym segmencie rowerów. Mimo tego, że są z nami od lat, wciąż zdarzają się rowerzyści, którzy nie wiedzą, jak zmieniać przerzutki w rowerze. Jak uniknąć problemów ze zmianą biegów? Podpowiadamy!

Spis treści:

1. Mechanizm przerzutek w rowerze
2. Podstawy działania przerzutek – jak to działa?
3. Jak zmieniać przerzutki w rowerze – poradnik krok po kroku
4. Najczęściej popełniane błędy przy zmianie przerzutek
5. Zaawansowane wskazówki dotyczące korzystania z przerzutek
6. Jak zmiana przerzutek wpływa na Twoją jazdę rowerem

Mechanizm przerzutek w rowerze

Historia przerzutek w rowerach jest fascynująca i pełna innowacji. Wszystko zaczęło się w późnych latach XIX w. kiedy to powstawały pierwsze systemy do zmiany biegów w rowerze.

Jednym z pionierów był Paul de Vivie, znany również jako Vélocio, który w 1905 roku wynalazł dwubiegową przerzutkę tylną, używaną podczas wypraw w Alpy.

W 1937 roku system przerzutek został wprowadzony do Tour de France, co pozwoliło kolarzom na zmianę biegów bez konieczności zdejmowania kół. Przed tym czasem rowerzyści musieli zatrzymać się, aby zmienić koło z trybu zjazdowego na podjazdowy.

Z czasem przerzutki ewoluowały, a w 1949 roku Campagnolo wprowadziło model Gran Sport, który stał się przełomem w technologii przerzutek.

Współczesne warianty przerzutek

Dziś na rynku dostępne są różne typy przerzutek, dostosowane do różnorodnych potrzeb rowerzystów.

W rowerach turystycznych i rekreacyjnych najczęściej spotykamy układy 2 × 10 lub 2 × 11, co oznacza dwie zębatki z przodu i 10 lub 11 z tyłu. Te układy zapewniają szeroki zakres przełożeń, idealny do jazdy w zróżnicowanym terenie. Starsze rowery oferują nawet trzy zębatki z przodu, co jednak jest już rzadkością.

Rowery sportowe, szczególnie te przeznaczone do jazdy po górach, często mają układ 1 × 12. To oznacza jedną zębatkę z przodu i 12 z tyłu, co redukuje wagę roweru, upraszcza system zmiany biegów i zmniejsza ryzyko zrzucenia łańcucha. Pozbawiamy się też kolejnego elementu, który mógłby ulec uszkodzeniu – przedniej przerzutki.

Ewolucja przerzutek a potrzeby rowerzystów

Przejście od układów z większą liczbą zębatek z przodu, do systemów 1 x 12 odzwierciedla zmieniające się potrzeby rowerzystów oraz dążenie do prostoty i niezawodności.

Mniej skomplikowany mechanizm przerzutek ułatwia obsługę, co jest szczególnie ważne podczas intensywnych wyścigów czy jazdy po trudnym terenie.

Producenci stale poprawiają swoją ofertę i szukają sposobu, by obniżyć koszty produkcji poprzez unifikacje poszczególnych grup osprzętu. Przykładem może być niedawno wprowadzona grupa Shimano Cues, która zastępuje najniższe warianty przerzutek znanych jako Shimano Altus i Alivio.

Sprawdź też: Klasyfikacja przerzutek Shimano – co każdy rowerzysta powinien wiedzieć

Podstawy działania przerzutek – jak to działa?

Jak zmieniać przerzutki w rowerze? Wystarczy skorzystać z prostego mechanizmu, który wbudowany jest niemal w każdym rowerze na rynku. Jaka jest jego zasada działania?

Po użyciu manetki, przerzutka „przesuwa” łańcuch po zębatkach kasety lub korby. W efekcie rowerzysta może dopasować siłę pedałowania do różnych warunków terenowych.

Na cały system składa się kilka głównych elementów: manetki, linki (nie ma ich w wersjach elektronicznych przerzutek) przedniej i tylnej przerzutki oraz kasety z zębatkami.

Manetki

To przełączniki umieszczone na kierownicy, które pozwalają na wybór biegu. Ruch manetki przekłada się na zmianę naciągu linki, co wpływa na pozycję przerzutki.

Linki

Łączą manetki z przerzutkami, przekazując siłę pociągnięcia manetki bezpośrednio do mechanizmu przerzutki. Nie występują w przerzutkach elektronicznych, choć zdarza się, że zastąpione są przez częściowe okablowanie.

Na przykład system Shimano Di2 łączy klamkomanetki z baterią, a rzeczywiście bezprzewodowa jest tylko tylna przerzutka.

Przednia przerzutka

Kontroluje pozycję łańcucha na korbie, pozwalając na zmianę biegów między różnymi zębatkami (tarczami).

Tylna przerzutka

Ma za zadanie przesuwać łańcuch między zębatkami w kasecie, umożliwiając dokładne dopasowanie przełożenia do aktualnych potrzeb jazdy.

Kaseta

Zestaw zębatek o różnych rozmiarach umieszczonych na tylnej osi, pozwala na wybór przełożeń.

Jak zmieniać przerzutki w rowerze – poradnik krok po kroku

Zmiana przerzutek w rowerze to prosta czynność, która nie wymaga długiego szkolenia. Wystarczy chwila praktyki i obeznania się z komponentami w naszym jednośladzie, by nie stanowiło to żadnego wyzwania. Jak zmieniać przerzutki?

Poznaj swoje manetki – Manetki to dźwignie lub pokrętła, za pomocą których zmieniasz biegi. W rowerach z kierownicą szosową manetki integrują się z klamkami hamulcowymi, np. Dźwignia zmiany biegu/hamulca Shimano 105 ST-R7170-L 2-biegowej Dual Control Lever. 

W rowerach górskich i miejskich mogą to być oddzielne dźwignie lub pokrętła przy chwytach kierownicy.

Zrozum i poznaj przełożenia – Niski bieg (mała zębatka z przodu, duża z tyłu) ułatwia pedałowanie i jest idealny do podjazdów. Wysoki bieg (duża zębatka z przodu, mała z tyłu) wymaga więcej siły, ale pozwala szybciej się poruszać.

 

Zmiana biegów – Aby zmienić biegi, użyj manetek. Pchnij je delikatnie, aby łańcuch przesunął się na inną zębatkę. Zmiany dokonuj podczas pedałowania, ale bez dużego nacisku na pedały, co ułatwi płynną zmianę.

 

Przeczytaj również: Zaplatanie koła rowerowego – co musisz wiedzieć

Najczęściej popełniane błędy przy zmianie przerzutek

Jak zmieniać przerzutki w rowerze szosowym? Dokładnie tak samo, jak w innych typach rowerów. Zasady utrzymania układu zmiany biegów w dobrej kondycji są uniwersalne bez względu na rower, którym jeździsz.

1. Zmiana biegów pod dużym obciążeniem – Zmiana przerzutek, gdy na pedały wywierana jest duża siła, może prowadzić do szarpania łańcucha i uszkodzenia przerzutek lub zębatek. Najlepiej jest zmieniać biegi, gdy pedałowanie nie wymaga dużego wysiłku.
   
   Potrzebujesz zmienić bieg „na pełnym gazie”? W fazie przeskakiwania łańcucha nie dociskaj pedałów z pełną mocą.
   
   
2. Krzyżowanie łańcucha (tzw. „przekos”) – Używanie skrajnych kombinacji biegów, gdzie łańcuch pracuje pod dużym kątem (na przykład największa zębatka z przodu i największa z tyłu), może prowadzić do szybszego zużycia łańcucha i innych komponentów.

 

3. Niedostosowanie biegów do warunków: Planuj zmianę biegów podczas jazdy. Gdy widzisz, że zbliża się podjazd – zacznij redukować bieg, zanim przystąpisz do wjazdu. To pomoże Ci utrzymać płynność i efektywność jazdy.

 

4. Nieprawidłowa konserwacja – Regularne czyszczenie i smarowanie łańcucha oraz przerzutek jest niezbędne dla płynnej zmiany biegów.
   
   Zaniedbanie tego aspektu może prowadzić do problemów ze zmianą przełożeń i szybszego zużycia komponentów.
   
   Najlepiej używać do konserwacji dedykowany odtłuszczacz i smarować łańcuch zgodnie z zaleceniami.

Zaawansowane wskazówki dotyczące korzystania z przerzutek

Jak zmieniać przerzutki jak najlepsi sportowcy rowerowi? Wystarczy, że popracujesz nad kilkoma nawykami w obsłudze układu zmiany biegów w rowerze.

 

• Dopasowanie kadencji do przełożeń – Znajdź optymalną kadencję (szybkość obrotów pedałów) i dostosuj do niej przełożenia. Dzięki temu utrzymasz stały rytm jazdy, co jest szczególnie ważne, by utrzymać wysoką efektywność. Staraj się jechać z kadencją między 90-100 obrotów na minutę.
• Sekwencyjne zmiany biegów – Planuj zmian biegów w taki sposób, aby nie przeskakiwać przez wiele przełożeń naraz, lecz dokonywać zmian stopniowo. Dzięki temu skorzystasz na liniowym i płynnym przekazaniu mocy na tylne koło, co pomoże Ci utrzymać prędkość roweru.
• Unikanie krzyżowania łańcucha w ekstremalnych warunkach – Chociaż krzyżowanie łańcucha czasami jest nieuniknione, staraj się go unikać. W skrajnych przypadkach może doprowadzić do zerwania łańcucha pod obciążeniem lub uszkodzenia układu napędowego.

Zobacz także: Sposoby na przeskakujący łańcuch w rowerze

Jak zmiana przerzutek wpływa na Twoją jazdę rowerem

Umiejętne korzystanie z przerzutek ma ogromny wpływ na komfort, efektywność i przyjemność z jazdy.

Prawidłowe używanie przerzutek pozwala na utrzymanie optymalnej kadencji, co zwiększa efektywność pedałowania. Dzięki temu możesz jechać szybciej, dalej i z mniejszym wysiłkiem. Przecież każdy tak lubi!

Zmiana przerzutek pozwala na płynne przystosowanie się do zmiennych warunków terenowych, od płaskich odcinków po strome podjazdy i zjazdy, co zapewnia ciągłość jazdy i pozwala uniknąć postojów.

Poprzez wybór odpowiedniego przełożenia, masz większą kontrolę nad rowerem, co jest niezbędne przy technicznych odcinkach szczególnie w kolarstwie górskim MTB.

Przy dłuższych trasach, prawidłowe zarządzanie przełożeniami pomaga w rozłożeniu wysiłku, co przekłada się na lepszą wytrzymałość i zdolność do pokonywania dłuższych dystansów bez nadmiernego zmęczenia.

Koniecznie zobacz video, w którym pokazujemy nowy Trek Procaliber 9.7. Pokazujemy w nim nowiutkiego SRAM GX AXS! Sprawdźcie koniecznie, bo to prawdziwa rewolucja u tego producenta.

Ten i inne rowery kupicie w najlepszych ofertach w Sprint-Rowery. Serdecznie zapraszamy!